جامعه شناسی پدیداری مناسک عزاداری در مشهد

بررسی مناسک عزاداری در اجتماعات مذهبی از دیدگاه پدیدارشناسی موضوع این تحقیق است که با مطالعه موردی دو اجتماع مذهبی در شهر مشهد انجام شد. در این تحقیق با مروری تاریخی بر روند شکل گیری و گسترش عزاداری سعی شده با معرفی دیدگاه پدیدار شناسی و با استفاده از مصاحبه عمیق چند لایه با کنشگران به فهم معنای عزاداری در بستر دو هیئت مورد بررسی به عنوان دو سنخ انقلابی و سنتی بپردازد. با مطالعه پدیده عزاداری از ابعاد اعتقادی، هنجاری، نمادین و عاطفی این تعریف را می توان ارائه داد که کنش عزاداری عملی آگاهانه (آگاهی و شناخت نسبی عزاداران از موضوع عزاداری) و دارای نیت (برای دستیابی به مقاصد خاص) است و قصد و نیت عزادار را در دو سطح ذهنی و عینی می توان دید. در سطح ذهنی نیت عزادار رسیدن به احساس سبکی، حظ معنوی و دوری از اضطراب و در سطح عینی رفع نیاز های دنیوی و معنوی است. لذا معنای عمل عزاداری را می توان عمل معطوف به ابراز محبت و اتصال به ائمه با قصد کسب احساس معنوی و آرامش روحی و رفع حاجت ها دانست که در بستری از احساس تأثر نسبت به مصائب ایشان و در قالب گریه، سینه زنی و سایر مناسک عزاداری صورت می گیرد. کلید واژه ها: پدیدار شناسی - مناسک - واحدهای معنایی - معنا